ساخت استخر کشاورزی
به عنوان یکی از ابزارهای حیاتی در زمینه آبیاری و ذخیره منابع آب برای مزارع و محصولات کشاورزی، استخرهای کشاورزی نقش مهمی ایفا می‌کنند. در این راستا، استخرهای ژئوممبران به عنوان یک نوع ممتاز از استخرهای کشاورزی، به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، جایگاه ویژه‌ای در صنعت کشاورزی به خود اختصاص داده‌اند.
استخرهای ژئوممبران با استفاده از لایه‌های ضدنفوذ ژئوممبران، به عنوان یک سیستم ذخیره‌سازی آب کارآمد و کنترل‌شده، جهت تأمین آب مورد نیاز آبیاری در مناطق با کمبود منابع آب یا دسترسی محدود به منابع طبیعی آب، به کار می‌روند.
انواع مختلف استخرهای کشاورزی بر اساس مصالح استفاده شده در ساختشان به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:
- استخرهای خاکی: در این نوع استخرها، از خاک به عنوان مصالح اصلی در ساخت استفاده می‌شود. خاک علاوه بر عملکرد به عنوان مهاربند جزئیات استخر، به عنوان مخزنی برای ذخیره آب عمل می‌کند. استخرهای خاکی عموما در مناطقی با خاک مناسب و ضخامت مناسب زیرزمینی ساخته می‌شوند.
- استخرهای بتنی: این نوع استخرها با استفاده از بتن مسلح و ترتیبات مناسب ساخته می‌شوند. بتن به عنوان یک ماده ساختمانی قوی و مقاوم در برابر فشار آب و شرایط خارجی، به کار می‌رود.
- استخرهای فلزی: در این نوع استخرها، از ورق‌های فلزی مانند فولاد برای ایجاد بدنه استخر استفاده می‌شود. این ورق‌ها با استفاده از روش‌های جوشکاری و اتصال مناسب به یکدیگر، تشکیل‌دهنده بدنه استخر می‌شوند. استخرهای فلزی به طور معمول برای ظرفیت‌های بزرگ و مقاومت قوی در برابر فشار آب استفاده می‌شوند.
- استخرهای پلاستیکی یا پلی‌اتیلنی: در ساخت این نوع استخرها، از مواد پلاستیکی مانند پلی‌اتیلن برای ساخت بدنه و لایه‌های ضدنفوذ استفاده می‌شود. استخرهای پلاستیکی به دلیل سبکی، نصب آسان و مقاومت در برابر خوردگی، برای کاربردهای کشاورزی مناسب هستند.
- استخرهای فایبرگلاس: این نوع استخرها دارای مقاومت بالا در برابر ضربه، خوردگی و شرایط سنگین آبیاری هستند. همچنین، سبک و ضدنفوذ بودن و قابلیت‌هایی نظیر مقاومت در برابر انقباض و تغییر شکل را دارا می‌باشند. با این حال، هزینه بالاتر و چالش‌های مرتبط با تعمیر در صورت شکستگی، جزء معایب استخرهای فایبرگلاس به شمار می‌روند.
- استخرهای بادبندی: این نوع استخرها با استفاده از سیستمی از بادبندها یا حاجب‌ها جهت کاهش تأثیر باد و کنترل تبخیر، ساخته می‌شوند. استفاده از این نوع استخرها در مناطق خشک به منظور کاهش مصرف آب، محافظت از گیاهان و محصولات کشاورزی و مقابله با بادهای شدید مناسب است.
برای خاکبرداری و ساخت استخر ذخیره آب، می‌توان از روش‌های متعددی استفاده کرد. برخی از روش‌های شایع برای خاکبرداری و ساخت استخرهای کشاورزی به شرح زیر می‌باشند:
- خاکبرداری مکانیزه: این روش با استفاده از دستگاه‌های سنگین مکانیکی مانند بولدوزر، لودر و حفاری برای انجام خاکبرداری و ایجاد فضای استخر به کار می‌رود. این روش به صورت سریعتر و کارآمدتری انجام می‌شود و برای استخرهای بزرگ و گسترده مناسب است.
- خاکبرداری دستی: در این روش، خاکبرداری با استفاده از ابزارهای دستی صورت می‌گیرد. این روش به عمدتا برای استخرهای کوچک تر و با عمق کمتر استفاده می‌شود و نیاز به نیروی انسانی بیشتری دارد.
- استفاده از تکنولوژی شناورها: این روش با استفاده از شناورها مانند پانتون‌ها یا کشتی‌ها جهت ایجاد فضای استخر در آب انجام می‌شود. این روش مناسب است در مواقعی که بستر خاکی مناسبی برای خاکبرداری در دسترس نیست یا استفاده از سازه‌های ثابت ممکن نیست.
- استفاده از تونل‌های زیرزمینی: این روش شامل ساخت تونل‌های زیرزمینی جهت ایجاد فضای استخر می‌شود و برای مناطق با محدودیت فضایی و حرکتی مناسب است. این روش همچنین می‌تواند به کاهش تبخیر آب کمک کند.
